Kako su beogradska naselja dobila svoja imena?

Beograd je grad pun slojeva, ne samo istorijskih i arhitektonskih, već i jezičkih. Imena njegovih naselja često kriju fascinantne priče koje nas vode vekovima unazad. Neka potiču iz turskog perioda, neka iz vremena kada su ovi krajevi bili pod šumama i vinogradima, a neka su relativno novijeg datuma, ali jednako zanimljiva. U nastavku otkrivamo kako su neka od najpoznatijih beogradskih naselja dobila svoja imena.

Dorćol

Naziv Dorćol potiče iz turskog jezika (dörtyol), što znači „četiri puta“, tj. raskrsnica četiri ulice. Tokom osmanskog perioda, ovaj deo grada bio je jedna od najvažnijih trgovačkih zona. Ulice su se ukrštale baš tu, a odatle i naziv. I danas Dorćol ima duh raskrsnice različitih kultura.

Zvezdara

Ime Zvezdara potiče od narodne reči za opservatoriju, odnosno zvezdaru. Na brdu Veliki Vračar izgrađena je astronomska opservatorija krajem 1930-ih godina, i naselje koje se razvijalo oko nje dobilo je to ime. Pre toga, ovo područje je bilo poznato po šumama i vinogradima.

Vračar

Za Vračar postoje različita tumačenja. Najpopularnije kaže da ime potiče od reči „vrač“, što znači čarobnjak, iscelitelj. Veruje se da su na ovom prostoru nekada živeli vračevi ili ljudi koji su lečili biljem. Druga teorija sugeriše da naziv ima staroslovensko poreklo i da je vezan za pojam posmatranja ili stražarenja.

Banovo Brdo

Banovo Brdo dobilo je ime po Đorđu Vajfertu, industrijalcu i guverneru Narodne banke, koji je imao letnjikovac u tom kraju. Međutim, ime koje se zadržalo u narodu povezano je s kasnijim vlasnikom imanja, banu Ceniću, po kome je brdo i dobilo ime.

Karaburma

Egzotičan naziv Karaburma potiče od turskih reči kara (crna) i burun (rt), pa bi u prevodu to bilo „crni rt“. Verovatno se odnosi na izgled zemljanog rta koji se nekada pružao uz Dunav.

Čukarica

Ovo ime vezuje se za reč čukar, što znači uzvišenje, brdo. Verovatno je dobilo ime po samom reljefu tog dela grada. Postoji i verovanje da je naziv potekao od ptice čukarka, koja je nekada bila česta na tom području.

Mirijevo

Naziv Mirijevo potiče od ličnog imena, pretpostavlja se da je to bilo ime vlasnika imanja ili sela u tom kraju. U srednjem veku postojalo je selo Mirijevo koje se pominje u turskim popisima, a današnje urbano naselje samo je naslednik tog imena.

Palilula

Jedna od zanimljivih priča. U vreme kada je većina kuća u Beogradu bila drvena, paljenje lule (pušenje duvana) bilo je strogo zabranjeno u centru grada zbog opasnosti od požara. Pušači su zato morali da izađu van zidina grada, na mesto gde je bilo dozvoljeno „paliti lulu“ i tako je taj kraj postao Palilula.

Konjarnik

Kao što ime sugeriše, Konjarnik je dobio ime po konjskoj ergeli koja se nekada nalazila na tom području. Danas to više niko ne bi povezao sa gustom urbanom zonom, ali ime je ostalo kao podsetnik na prošlost.

Voždovac

Ime Voždovac nastalo je u čast vožda Karađorđa, vođe Prvog srpskog ustanka. Ova gradska opština se razvila uz drum koji je vodio ka južnim delovima Srbije, i naziv je bio simboličan način da se oda počast vođi.

Novi Beograd

Za razliku od većine naselja sa starijim nazivima, Novi Beograd je dobio ime direktno i bez mnogo misterije, jer je zaista bio novi deo grada, građen planski posle Drugog svetskog rata. Iako nekada bezličan, danas se doživljava kao posebna urbana celina sa svojim identitetom.

Nazivi beogradskih naselja nisu samo geografske odrednice, oni su priče u jednoj reči, tragovi istorije, kulture, i svakodnevice koje su oblikovale grad kakav danas poznajemo. Sledeći put kada budete prolazili kroz naselje čije ime vam je zvučalo neobično, setite se, možda baš ono krije priču vrednu romana.